หมา กัด เหตุการณ์ที่คนรักสุนัขและใครๆ ก็ไม่อยากให้เกิด แม้ว่าเราจะสนิทกับน้องหมา แต่บางครั้งก็อาจจะไม่สามารถเดาอารมณ์หรือความผิดปกติของสุนัขได้เลย แน่นอนว่าสุนัขสุดเชื่องที่เรารักและมันก็รักเราเล่นกันทุกวันประจำ บางวันมันอาจมีอาการหงุดหงิด หรือมีความแปรปรวนภายในอะไรบางอย่างเกิดขึ้น จนเผลอกัดเราได้ ยังไม่รวมถึงสุนัขนอกบ้าน สุนัขจรจัดอีกที่พร้อมจะกัดเราได้ทุกเมื่อ ดังนั้นหากถูกสุนัขกัดยังไงก็อันตราย เพราะในช่องปากของน้องหมามีแบคทีเรียจำนวนมาก และความลึกของแผลอาจเข้าถึงกล้ามเนื้อ กระดูก เส้นประสาท หรือหลอดเลือดได้เลย ทำให้เกิดการติดเชื้อได้ เราจึงมีแนวทางการป้องกันดูแลอย่างถูกต้องมาฝากกัน
โดนหมากัด อันตรายอย่างไร
หมากัด หรือถูกสุนัขกัด ไม่ได้แค่ทำให้เราเจ็บเท่านั้น เพราะยังอาจจะเป็นอันตรายตามมาได้ โดยเฉพาะหากสุนัขตัวนั้นติดเชื้อโรคพิษสุนัขบ้า โรคพิษสุนัขบ้าเป็นโรคติดเชื้อไวรัสที่ร้ายแรงถึงชีวิตได้เลยหากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที โดยยังมีอันตรายจากการถูกสุนัขกัดอีกเยอะมากที่ไม่ได้มีแค่โรคพิษสุนัขบ้า ไม่ว่าจะเรื่องของบาดแผล เพราะสุนัขมีฟันที่แหลมคมและมีแรงกัดที่มาก ซึ่งอาจทำให้เกิดบาดแผลฉีกขาดหรือทะลุได้
แน่นอนว่าบาดแผลเหล่านี้อาจติดเชื้อได้หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม แถมยังมีการติดเชื้อจากน้ำลายของสุนัข ที่มีแบคทีเรียจำนวนมาก อาจทำให้เกิดการติดเชื้อได้หากเข้าสู่บาดแผล ทำให้เกิดอาการปวด บวม แดง และมีหนองเกิดขึ้น ดังนั้นหากถูกสุนัขกัด สิ่งสำคัญคือต้องทำความสะอาดบาดแผลและไปพบแพทย์โดยเร็วที่สุดเพื่อรับการรักษาที่เหมาะสมและป้องกันการติดเชื้อและโรคพิษสุนัขบ้า
หากถูกหมากัด ต้องทำอย่างไร
- ทำความสะอาดแผล โดยให้ล้างแผลด้วยน้ำสะอาดและสบู่ให้ทั่วทันที เพื่อป้องกันการติดเชื้อได้ถึง 90% อาจใช้โพรวิโดนไอโอดีนในการล้างแผลเพื่อฆ่าเชื้อไวรัส
- นำสิ่งแปลกปลอมออกจากแผล และห้ามเย็บปิดแผลเด็ดขาด
- ให้รีบไปพบแพทย์เพื่อจะได้ประเมินความจำเป็นในการฉีดวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า อิมมูโนโกลบูลิน และวัคซีนป้องกันบาดทะยัก
- กรณีที่ได้ฉีดวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้านั้น หากเคยได้รับวัคซีนมาก่อนให้ฉีด 2 โดสในวันที่ถูกกัดและอีก 3 วัน แต่ถ้าหากไม่เคยได้รับวัคซีนมาก่อนให้ฉีด 4 โดสในวันที่แรก วันที่ 3, 7 และ 14 ส่วนผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ ให้ฉีด 5 โดส เพิ่มเติมในวันที่ 28 และควรได้รับอิมมูโนโกลบูลินร่วมด้วย
- ส่วนของสุนัข ให้ทำการประเมินอาการเบื้องต้น โดยให้ขังไว้ดูอาการ 10 วัน หากมีอาการ ให้ฉีดยาป้องกันทันที ปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินอาการในลำดับต่อไป
อยากเลี้ยงสุนัขแต่กลัวโดนกัด มีแนวทางอย่างไร
สำหรับคนที่อยากเลี้ยงสุนัขแต่กลัวโดนกัด กลัวสุนัขไม่เชื่อง ต่างๆ นาๆ เพื่อความปลอดภัยแนะนำว่าควรดูปัจจัยเรื่องต่างๆ ก่อนนำสุนัขมาเลี้ยง โดยอาจจะปรึกษาสัตวแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญ เพื่อเลือกสายพันธุ์ที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและไลฟ์สไตล์ของครอบครัวด้วย ยิ่งหากสุนัขมีประวัติพฤติกรรมก้าวร้าวก็ควรเลี่ยง โดยเฉพาะการเลี้ยงในบ้านที่มีเด็กเล็กด้วย
เมื่อนำสุนัขมาเลี้ยงแล้ว ควรปฏิบัติต่อพวกมันอย่างเหมาะสม เล่นกับพวกมันแบบพอดีๆ ไม่หยอกล้อ หรือเล่นรุนแรง เพราะมันจะติดนิสัยได้ ที่สำคัญอย่ากวนขณะที่พวกมันนอนหลับ กำลังกินอาหาร หรือเล่นกับลูกสุนัขด้วย ต้องไม่ปล่อยให้เด็กอายุต่ำกว่า 6 ปีหรือผู้สูงอายุอยู่กับสุนัขตามลำพัง และระมัดระวังการวิ่ง หรือปั่นจักรยานผ่านสุนัขที่ไม่ได้ล่ามสายจูง เพื่อไม่ให้พวกมันรู้สึกตกใจหรือถูกคุกคามนั่นเอง
วิธีหลีกเลี่ยงไม่ให้ถูกหมากัด
- ไม่เข้าใกล้สุนัขที่ไม่คุ้นเคย หรือสุนัขที่มีพฤติกรรมก้าวร้าว คำราม แยกเขี้ยว กัดได้ง่าย สุนัขที่ตกใจกลัว หรือมีลูกอ่อนอยู่
- ห้ามตะโกนใส่สุนัข อย่าขึ้นเสียงหรือใช้ถ้อยคำรุนแรง เพราะสุนัขมันสามารถรับรู้อารมณ์และความรู้สึกที่ถ่ายทอดมาได้
- ไม่ให้อาหารสุนัขแปลกหน้าหรือสุนัขจรจัด เพราะเราไม่รู้ว่าพื้นฐานมันก้าวร้าวดุร้ายแค่ไหน และสุนัขพวกนี้จะขี้ระแวงอยู่แล้ว
- ไม่สบตากับสุนัขโดยตรง หรือเคลื่อนไหวต่อหน้าเร็วเกิน เพราะมันจะตีความว่าเราท้าทาย ให้ค่อยๆ เดินช้าๆ เพื่อให้มันสงบเอง
- หากเจอสุนัขที่ไม่คุ้นเคย ให้หยุดนิ่งๆ ถ้าพวกมันเข้ามาหา ก็ให้หมอบลง ก้มหน้า และใช้แขนปิดศีรษะ โดยเฉพาะใบหน้า
- ไม่เข้าไปห้ามสุนัขที่กัดกันเด็ดขาด เพราะจะโดนลูกหลงได้ง่ายมาก และอันตรายโดยใช่เหตุจำเป็นแต่อย่างใด
- ห้ามเล่นกับสุนัขโดยไม่มีผู้ใหญ่ดูแลโดยเฉพาะกับเด็กๆ เด็กเล็ก และหากถูกสุนัขกัด ให้แจ้งผู้ปกครองทราบทันที
การถูกสุนัขกัดไม่ใช่แค่เรื่องส่วนตัวของใครของมันแล้ว เพราะตอนนี้ถือว่าเป็นปัญหาด้านสาธารณสุขที่สำคัญระดับโลกอีกหนึ่งเรื่องเลยก็ว่าได้ เพราะมีรายงานว่ามีผู้ถูกกัดกว่า 4.5 ล้านคนในสหรัฐอเมริกาต่อปี และในไทยมีผู้ถูกสัตว์กัดกว่า 1 ล้านคนต่อปี โดยเฉลี่ย 97% เป็นการถูกสุนัขกัดกลุ่มเสี่ยงสูงคือเด็กชายช่วงอายุ 5-14 ปีและผู้ที่เลี้ยงสุนัขในบ้าน เพราะสุนัขมีสัญชาตญาณการล่าและปกป้องอาณาเขตอยู่แล้ว พวกมันจึงกัดได้ตลอดเวลาแม้ไม่เคยมีประวัติเคยกัดคนมาก่อนก็ตาม ดังนั้นการถูกกัดแน่นอนว่าก็ทำให้เกิดบาดแผลรุนแรงและติดเชื้อโรคพิษสุนัขบ้าได้ เราจึงต้องให้ความสำคัญในการเรียนรู้วิธีป้องกันการถูกสุนัขกัดไว้เพื่อรับมือเหตุการณ์ต่างๆ ไว้อยู่เสมอ